گروه محیط زیست با هدف تربیت متخصصان کارآمد در حوزه‌های گوناگون علوم محیط زیست تأسیس شد و اکنون به‌عنوان یکی از ارکان اصلی دانشکده منابع طبیعی و علوم محیطی فعالیت می‌کند. این گروه با تکیه بر چالش‌های ملی و جهانی محیط زیست، رسالت خود را در تربیت دانش‌آموختگانی تعریف کرده است که قادر باشند به‌صورت علمی، خلاق و کاربردی در حل بحران‌های محیط زیستی ایفای نقش کنند.
اهمیت و ضرورت
محیط زیست مفهومی فراگیر است که کلیه اجزای طبیعت و حیات انسانی را در بر می‌گیرد. روند پرشتاب توسعه اقتصادی و فناوری، همراه با بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی، سبب بروز بحران‌های متعدد شده است. در مقیاس جهانی، موضوعاتی مانند تغییر اقلیم، کاهش تنوع زیستی، آلودگی گسترده آب، هوا و خاک، و تهدید امنیت غذایی از جدی‌ترین چالش‌ها هستند. در سطح ملی نیز تخریب گسترده منابع طبیعی، سیلاب‌های ویرانگر، خشکسالی‌های شدید، کاهش منابع آب شیرین و انقراض گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری، نگرانی‌های عمیقی را به‌وجود آورده است.
اهداف آموزشی و پژوهشی
گروه محیط زیست با ارائه دوره کارشناسی در گرایش «مهندسی منابع طبیعی – محیط زیست» تلاش دارد دانشجویانی تربیت کند که توانایی‌های لازم برای تحلیل علمی مسائل، طراحی پروژه‌های کاربردی و ارائه راهکارهای پایدار را کسب نمایند. دانشجویان در طول دوره تحصیل، آموزش‌های نظری و عملی متنوعی در سه شاخه اصلی دریافت می‌کنند:
- بوم‌شناسی حیات‌وحش: شناخت تنوع زیستی و روش‌های حفاظت از گونه‌های در معرض خطر.
- رزیابی و آمایش سرزمین: بررسی ظرفیت‌های محیطی و ارائه الگوهای توسعه پایدار.
- آلودگی‌های محیط زیست: شناسایی منابع آلاینده و طراحی راهکارهای کاهش و مدیریت آن‌ها.
فرصت‌های شغلی و پژوهشی
فارغ‌التحصیلان این گروه می‌توانند در طیف وسیعی از نهادهای ملی و محلی مشغول فعالیت شوند؛ از جمله:
- سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات استانی و شهرستانی زیرمجموعه آن،
- ادارات منابع طبیعی،
- شهرداری‌ها و مراکز خدمات شهری،
- مراکز پژوهشی و دانشگاهی،
- شرکت‌های مهندسی مشاور مرتبط با پروژه‌های محیط‌زیستی و توسعه پایدار.
ظرفیت‌ها و امکانات
گروه محیط زیست علاوه بر آموزش‌های کلاسی، از آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های تخصصی (GIS/RS، اکولوژی، آب و خاک، گیاه‌شناسی و حیات وحش)، بازدیدهای میدانی و پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با سازمان‌ها بهره می‌برد. این امکانات فرصت‌های ارزشمندی برای کسب تجربه عملی و ورود به عرصه حرفه‌ای در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.
وضعیت فعلی گروه
در حال حاضر، ۸۱ دانشجوی کارشناسی و ۱۷ دانشجوی کارشناسی ارشد در این گروه مشغول به تحصیل هستند. حضور استادان متخصص در گرایش‌های مختلف محیط زیست و ارتباط فعال با جامعه علمی و اجرایی کشور، زمینه‌ای فراهم کرده است که گروه محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد به یکی از مراکز پیشرو در آموزش و پژوهش محیط زیست در کشور تبدیل شود.
Department of Environment
Purpose
The purpose of establishing the undergraduate course in environmental sciences and engineering is to train knowledgeable experts in various fields of environmental sciences who understand ecological processes within natural ecosystems and their interactions with a variety of human uses and social parameters. Therefore, they will be able to participate and act as environmental experts to protect and maintain the fundamental aspects of the environment sustaining human welfare for today's and tomorrow's generations.
The environment has a broad meaning that encompasses various components of nature and human life. The unsustainable economic development has currently posed many problems to human life in the world. On a global scale, issues such as climate change and global warming, biodiversity loss, water scarcity, and the spread of different types of environmental pollution in water, air, soil and food resources, have challenged human life.
In Iran, the widespread destruction of natural resources, unauthorized land-use change, habitat destruction and loss of valuable plant and animal species, concerns caused by a variety of environmental pollution, the exploitation of forests and pasture lands, overfishing of inland and marine water bodies, illegal hunting of animal species such as birds and mammals, water crisis, massive soil erosion, Land subsidence, climate change, destructive floods, sand and dust storms, and many other environmental challenges have raised serious concerns.
Many of these problems occur because of improper human actions, misuse and unwise use of natural resources due to the lack of public awareness and also lack of knowledgeable experts. These Knowledgeable and skilled graduates know how to integrate scientific knowledge with local understanding of a given issue to protect the environment and develop strategies to wise use of natural resources in a sustainable way.
Degrees and research fields
Department of Environment at Ferdowsi University of Mashhad started its activities in 2005 with a bachelor's degree, which were already named "Natural Resources Engineering - Environment" and has now been renamed to "Environmental Sciences and Engineering". After more than 15 years, the number of staff has increased and this department has been equipped with laboratory space and necessary equipment. Since 2015 the department of Environment has been accepting students in master’s degree in the field of "Environmental Sciences and Engineering" with a focus on "Management and Conservation of Biodiversity".
The total number of undergraduate courses is 140 units which include basic courses: 30 units, general courses: 22 units, specialized courses: 78 units and optional courses: 10 units.
The total number of courses in master’s degree is 32 units which include specialized courses: 10 units, optional specialized courses: 16 units, and dissertation: 6 units.
One of the main objectives of education and research in the undergraduate degree of this field is helping students to acquire knowledge and skills to understand and solve the environmental problems. To achieve this aim, academic staff in the department of Environment try to do their best to enable graduates to gain the necessary skills in three main disciplines in environmental sciences named biodiversity management and conservation, land evaluation and land-use planning, and environmental pollution.
In the field of biodiversity management and conservation, students will get familiar with a wide range of courses in plant and animal biology, ecology, wildlife ecology and habitat management in order to protect animals in nature. In the area of land evaluation and land-use planning, students learn how to evaluate land suitability for various human uses. They learn methods for environmental impact and risk assessment, tourism and recreational planning, conservation planning for natural habitats and earth’s biodiversity hotspots to be able to achieve sustainable development along with environmental protection. In the realm of environmental pollution, students will be introduced to the issues and ways to control pollutants in air, water and sewage, and manage municipal solid wastes including commercial and domestic wastes.
Provided by: Dr. Azadeh Karimi
