بر اساس تعریف کنوانسیون جهانی بیابان زدایی، این پدیده به تخریب سرزمین در مناطق خشک و نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب اتلاق می شود که ممکن است در اثر عوامل انسانی و عوامل طبیعی رخ دهد.
بیابان زایی نوعی از تخریب زمین است که در آن منطقه ای با زمین های تقریبا خشک، به صورت کاملا مشهود و ملموس خشک و لم یزرع می شود و معمولا آب، پوشش گیاهی و حیات وحش خود را نیز از دست میدهد. تعدادی از عوامل موثر در این زمینه عبارتند از: تغییر اقلیم و فعالیتهای انسانی، بوته کَنی، چرای مفرط و خارج از فصل دام در مراتع، تبدیل مراتع به دیم زار، برداشت بی رویه آب از سفره های آب زیرزمینی، معدن کاوی و بهره برداری از معادن، جاده سازی و توسعه شهرها و روستاها.
روز جهانی مقابله با بیابانزایی، اقدامی است که از سوی کنوانسیون بینالمللی مقابله با بیابانزایی و کاهش اثرات خشکسالی سازمان ملل متحد در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۴مطرح شده است؛ این کنوانسیون به منظور تنویر افکار عمومی برای مقابله با بیابانزایی و اثرات خشکسالی، توجه دادن آحاد جامعه در جوامع مختلف به این موضوعات و اهمیت جلوگیری از تخریب سرزمینی، روز 17 ژوئن، مصادف با 27 خرداد را بهنام روز جهانی مقابله با بیابانزایی نامگذاری کرده و این روز در 197 کشور دنیا که عضویت این کنوانسیون را دارند مورد توجه قرارگرفته و موضوعات مرتبط با این مسئله را به بحث میگذارند.
شعار امسال روز جهانی مقابله با بیابانزایی، نقش و حقوق زنان در مدیریت پایدار سرزمین (Her land. Her rights) انتخاب شده است.
هدف این شعار توجه دادن به ظرفیتها و نقش کلیدی زنان در زمینه مدیریت سرزمینی و جلوگیری از تخریب سرزمین، خشکسالی و آسیبهای ناشی از تغییرات اقلیمی است؛ چراکه نیمی از نیروهای کار مدیریتی و کشاورزی زنان هستند و میتوانند نقشهای بسزایی در حوزههای اقتصادی، علمی، مباحث مشارکتی، کارآفرینی در مزارع و... داشته باشند. زنانی که ترویج دهنده فرهنگ زندگی مسالمت آمیز با طبیعت اند.?
پیامدهای ناشی از خشکسالی و تخریب سرزمینی بسیار است و مسائلی مانند اُفت آبهای زیرزمینی، مهاجرت، از دست رفتن مزارع و خسارتهایی که خانوادهها در این میان میبینند از این دست هستند. با توجه به نقش زیادی که بانوان در حفظ کیان خانواده بر دوش دارند و نیز از منظرهای مختلف دیگر، اهمیت زنان در این مورد قابل بحث است.
در ایران، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، بهعنوان نهاد هماهنگ کننده ملی کنوانسیون مقابله با بیابانزایی در قانون معرفی شده و عملا پیگیر موضوعات مرتبط است.