آخرین بررسی‌های اعلام شده از سوی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری نشان از شناسایی دست‌کم ۳۰ کانون تحت تاثیر فرسایش بادی با سطحی معادل ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار در خراسان رضوی دارد که تا پیش از این مطالعات، گمان می رفت شمار آنها تنها ۱۶ کانون با گستره یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار باشد.
منشاء افزایش حجم ریزگردها در هوای مشهد در پانزدهمین روز مرداد، فعال شدن ۲ کانون خارجی قره قوم در ترکمنستان و هرات در افغانستان بوده است و به تبع فعالیت این کانون‌های خارجی و تبعات ناشی از آن، کانون های داخلی استان و وزش باد، منجر به گرد و غبار و آلودگی هوای کلانشهر مشهد شده است.
شاخص کیفیت هوا" (AQI)، فاکتوری برای تعیین کیفیت هوای روزانه در شهرها و نقاط مختلف جهان است و نشان می‌دهد که هوا با در نظر گرفتن حجم آلاینده‌های گوناگون در هر روز، تا چه اندازه تمیز یا آلوده است و هر میزان آلودگی چه تاثیری بر سلامت کلی افراد دارد.
شاخص کیفیت هوا در جدول "سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده" (EPA) به چندین سطح دسته‌بندی می‌شود:
شاخص کیفیت هوای صفر تا ۵۰ که "پاک" در نظر گرفته می شود. کیفیت هوا رضایت بخش در نظر گرفته می شود و آلودگی هوا خطر کمی برای سلامتی داشته یا خطری ندارد.
شاخص کیفیت هوای ۵۱ تا ۱۰۰ که "سالم" در نظر گرفته می شود. کیفیت هوا قابل قبول است. با این حال ممکن است برای تعداد بسیار کمی از افراد یک نگرانی متوسط سلامتی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، افرادی که به طور غیرعادی به ازن حساس هستند ممکن است برخی از علائم تنفسی را تجربه کنند.
شاخص ۱۰۱ تا ۱۵۰ که "ناسالم برای گروه های حساس" در نظر گرفته می شود. عموم مردم در این محدوده از شاخص کیفیت هوا به احتمال زیاد تحت تاثیر قرار نمی گیرند و بیشتر افراد مبتلا به بیماری ریوی، سالمندان و کودکان در معرض خطر هستند.
شاخص ۱۵۱ تا ۲۰۰ که "ناسالم " در نظر گرفته می شود. همه افراد ممکن است برخی از اثرات نامطلوب مرتبط با سلامتی را تجربه کنند. با این حال اعضای گروه های حساس ممکن است عوارض جدی تری را داشته باشند.
شاخص ۲۰۱ تا ۳۰۰ که"بسیار ناسالم " در نظر گرفته می شود. این یک هشدار سلامتی است که ممکن است عوارض جدی برای سلامتی همه افراد داشته باشد.
شاخص بیشتر از ۳۰۰ که "خطرناک " در نظر گرفته می شود. شرایط به نحوی است که کلیه افراد جامعه می بایست از قرارگرفتن در هوای آزاد خودداری نمايند و یا حتی الامکان شهر را ترک کنند. این شاخص باعث صدور هشدارهای بهداشتی جدی برای سلامت همه و اعلام وضع اضطراری می شود. در این وضعیت احتمالا تمام افراد جامعه تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
به طور کلی در صورتیکه AQI از ١٠٠ بالاتر رفت نشان دهنده هوای ناسالم است، به خصوص اگر هوا آفتابی باشد. در این روزها اگر به علائمی مثل سنگینی قفسه سینه، سوزش چشم یا سرفه دچار شدید خودتان را از هوای آلوده دور نگه دارید و اقدامات زیر را انجام دهید:
حتی المقدور در طول روزهایی که میزان آلودگی هوا بالاست از هرگونه تردد در سطح شهر خودداری کنید و در خانه بمانید. میزان بسیاری از آلاینده هوا در داخل خانه کمتر از خارج خانه است.
اگر مجبورید از خانه خارج شوید، کارهای خود را به سرعت انجام داده و کمتر در معرض هوای آلوده قرار گیرید.
در شرایط آلودگی هوا از ورزش یا فعالیت جسمی شدید در خارج خانه اجتناب کنید؛ هرچه سریع تر تنفس کنید، هوای آلوده بیشتری را وارد ریه‌های خود می‌کنید.
برای آگاهی از وضعیت کیفیت هوا، می توانید به سایت مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی مشهد مراجعه نمایید.
